بررسیاثراتخشکسالی برپدیده های طبیعی وجاذبه های اکوتوریستی در استان سیستان و بلوچستان(مورد مطالعه حوضه آبریز باهوکلات)

خشکسالی تقریبا بر کلیه جنبه های زندگی و بخش های جامعه بطور مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر می گذارد، علی الخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک به علت وجود نوسان های شدید در بارش های این مناطق و آسیب پذیری بیشتر محیط در مقابل وقوع خشکسالی با درجات متفاوت، اثرات زیانباری بر بخش های مختلف کشاورزی ،آب و غیره وارد می نماید. حوضه آبریز باهوکلات با مساحت 30000 کیلومتر مربع در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان بین 25درجه و10 دقیقه تا 27 درجه عرض شمالی و 60 درجه و20 دقیقه تا 62 درجه طول شرقی قرار گرفته است. این منطقه دارای جاذبه های اکوتوریستی منحصر به فردی در کشور و استان می باشد که از جمله آنها پدیده های ژئومورفولوژیکی مثل هزار در ه، گل فشان ها، سواحل بالا آمده و ... جنگل های مانگرو، انواع سواحل دریایی، تالاب ها، باغات منحصر به فرد کشاورزی چون پاپایا، انبه، موز و... گونه های منحصر به فرد گیاهی و جانوری را می توان نام برد. هدف از انجام این پژوهش، آشکار سازی رابطه بین خشکسالی ها و پدیده های طبیعی و جاذبه های اکوتوریستی منطقه مورد مطالعه است. به این منظور از آمار بارندگی و دمای هوای سالانه، فصلی و ماهانه 3 ایستگاه کلیماتولوژی منطقه مورد مطالعه و همچنین از آمار سالانه دبی پایه 5 ایستگاه هیدرولوژیکی و جمعیت پرندگان به عنوان شاخص حیات وحش و میزان تولید مرتع به عنوان شاخص گیاهان طبیعی استفاده گردید. بررسی های خشکسالی با بهره گیری از روش شاخص نمرهz و آمار میانگین بارندگی سالانه 5 ایستگاه کلیماتولوژی و سینوپتیک در داخل و خارج از محدوده مطالعاتی، با پایه زمانی 20 ساله، منجر به تهیه نقشه پهنه های خشکسالی و ترسالی برای منطقه در سال های شاخص خشکسالی(1381-1378) و طول دوره بررسی شد. همچنین بر اساس نقشه پهنه های خشکسالی و ترسالی منطقه در طول دوره بررسی، نقشه حساسیت منطقه به خشکسالی در سه طبقه حساس، نیمه حساس و مقاوم به خشکسالی تهیه شد. تجزیه و تحلیل های آماری و ترسیم نمودارهای مورد نیاز در محیط نرم افزاری excelو spss و ترسیم نقشه های مورد نیاز در محیط gis انجام شد. نتایج نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه در طول دوره بررسی(1387-1368)، خشکسال هایی با شدت های مختلف و دوره تداوم متناوبی را تجربه کرده است. بر اساس محاسبات انجام شده بین بارش و متغیرهای تولید مرتع و جمعیت پرندگان رابطه معنی داری وجود دارد. در حالیکه بین دما و متغیرهای دبی، تولید مرتع و جمعیت پرندگان رابطه ای وجود ندارد. بنابراین عنصر بارش به تنهایی در بروز خشکسالی های منطقه موثر است. بر اساس نقشه میزان اثر خشکسالی بر پوشش گیاهی، مراتع بیشترین تاثیر و جنگل ها کمترین تاثیر را از خشکسالی پذیرفته اند. در نهایت، تاثیر خشکسالی بر پدیده های طبیعی و جاذبه های اکوتوریسمی منطقه، منجر به کاهش تراکم گیاهی و جانوری، مهاجرت و مرگ و میر حیات وحش جانوری، کاهش دبی پایه رودخانه ها، افزایش مواد جامد موجود در آب، آسیب پذیری محصولات غالب منطقه و افزایش فرسایش بادی و عدم توسعه بدلندها شده است.